Klaar voor de winter

De IVN-natuurtuin is klaar voor de winter. Dat is heel iets anders dan 'winterklaar maken' van de tuin. En nog sneller ook.

Gulden roede met zaadpluis

• We laten de uitgebloeide stengels staan. Daar kunnen insecten overwinteren. En ze zijn nog mooi ook!
• We hebben bladeren van de paden in de bloemperken geveegd. Onder de bladen kunnen veel insecten en bodemdieren overleven. En vogels eten die dan weer. De bladeren vormen een warm dek dat je planten beschermt tegen vorst.
• Uit de poel hebben we de rottende bladeren gebaggerd in november. Dat was wel even een klus. Nu kunnen kikkers in de modder kruipen voor hun winterslaap en ook als er ijs op komt nog voldoende zuurstof krijgen. We hebben alvast wat stokken in het water gezet om makkelijker een klein wak te maken voor de zuurstof.

Het lijkt misschien wat rommelig, maar het levert veel meer leven op. Ergens in het voorjaar is het tijd om de uitgebloeide stengels op te ruimen, als de planten opnieuw uitbotten en de insecten uit zijn gekropen.

Hemelsleutel, Phlomis en Gulden roede in winterstand

Lachende specht in Diemerbos

Als je in het Diemerbos loopt kun je zomaar vanuit de bomen uitgelachen worden, tenminste zo voelt het. Dan weet je nu dat daar een groene specht zit. Want voor het eerst sinds 2007 is er weer een broedende groene specht in het Diemerbos gesignaleerd.
De groene specht is een vogel van oude loofbossen, vooral in het oosten en zuiden van ons land. Want hij heeft oude loofbomen nodig om het nest in te maken. Maar de laatste jaren komt hij vaker voor in recreatiebossen in het westen van Nederland. Ook in het Diemerbos.
Op de site van Vogelbescherming kun je alles lezen over de Groene Specht:

Groene Specht op Vogelbescherming.nl

De groene specht leeft van insecten en vooral van mieren die hij op de grond zoekt. Zowel de specht als zijn voedsel geeft aan de het Diemerbos volwassen is geworden.
De inventarisatie van broedvogels vindt plaats in een plot van 1 km2 aan de oostkant van het Diemerbos. Meer info en de complete resultaten op de pagina Vogels.

Aandacht voor de ringslang

Op landelijke natuurwerkdag 2 november 2019 hebben we in het Diemerbos weer hard gewerkt. De dag was volgeboekt met vele enthousiaste deelnemers. We hebben een rietveld onderhouden en onderzocht hoe veel jonge ringslangen uit het ei zijn gekropen.

Zo blij kun je worden op een natuurwerkdag

Boswachter Anne Voorbergen schreef er een mooi verslag over: Handen uit de mouwen voor de ringslang.
En kort daarop schreef vrijwilliger Marisa Stoffers voor DaaromDiemen haar volgende column Ringslang met acteertalent. Het is dan ook een fascinerend dier!
In twee van de drie broeihopen in het Diemerbos vonden we 984 eieren van de ringslang, waarvan 981 uitgekomen waren. Op zich een mooie score, al zijn de aantallen minder dan de afgelopen jaren.

In deze broeihoop vonden we 815 eieren

Toch zijn er 981 jonge ringslangen uit het ei gekropen. En al zullen vele prooi geworden zijn van vogels en andere dieren, enige tientallen zullen volwassen worden en hun weg vinden door het Diemerbos, de Diemerzeedijk en misschien wel naar Waterland, waar het steeds beter gaat met de ringslang.

Tellen is een nauwkeurig werkje

De vrijwilligers hebben ook hard gewerkt om een gemaaid rietveld af te harken. Zo blijft het riet in stand en blijft het veld bij de afgeknotte molen geschikt voor rietvogels en ook voor de ringslang.

Afharken van een rietveld en het maaisel afvoeren

Libellen: lezing en excursie

LET OP: VERPLAATST VAN 13 JUNI NAAR DO. 4 JULI , 20u
Meer weten over die glanzende libellen die over het water scheren?
Kom donderdagavond 4 juli naar de lezing van natuurdocent Ronald Rave. En ga mee op excursie.

Libellen behoren ongetwijfeld tot de meer opvallende insecten in ons land,  niet alleen door hun kleur,  maar zeker ook door hun acrobatische manier van vliegen. In Nederland zijn er ongeveer 70 soorten,  waarvan we er ongeveer 25 kunnen treffen in en rondom Amsterdam.

Viervlek vrouw, door Ronald Rave

Tijdens de lezing geeft de ervaren natuurdocent Ronald Rave een goede indruk van deze fascinerende groep dieren. We bespreken o.a. leefwijze,  bijzonderheden, ecologie en kenmerken om een aantal soorten te herkennen. 
Aan deze lezing is een excursie verbonden met max. 10 deelnemers.

Donderdag 4 juli 2019 om 20u. Tot 22u. Lezing door Ronald Rave
Locatie: Theater de Omval, Ouddiemerlaan 104, 1111 HL Diemen
Excursie zondag 7 juli en bij meer aanmeldingen 14 juli (max. 10 personen per excursie)
Aanmelden (graag ruim tevoren): ce.pot@planet.nl
Prijs: Vrijwillige bijdrage.
Organisatie: IVN Amsterdam met IVN-werkgroep Diemen
https://www.ivn.nl/afdeling/ivn-natuur-in-amsterdam/activiteiten/libellen-lezing-en-excursie

Nachtelijk gezang in het Diemerbos

Waar denk je aan bij nachtelijk gezang in het bos: de nachtegaal! In het Diemerbos waren op een avond wel negen nachtegalen aan het zingen. Marisa Stoffers schreef erover op haar natuurblog van DaaromDiemen: zingende nachtegalen in Diemen.
Wat kun je verder zoal horen op een avond (of ochtend) in het Diemerbos?
Zanglijsters, rietzanger, nachtegaal en waterral. Daarnaast roodborst, merel, wilde eenden en grauwe ganzen. En de prachtige blauwborst. Lees meer op de pagina Vogels.
Ook andere dieren laten zich horen: rugstreeppadden, groene kikkers en veenmollen.

Blauwborst in het Diemerbos, door Ruud Wolterman

Wil je mee om vogelgeluiden te leren herkennen: zondag 5 mei om 8.00 uur 's morgens is er een vogelexcursie van Vrienden van het Diemerbos. Vertrek vanaf parkeerplaats Muiderstraatweg.

Diemerbos: warm plekje voor de ringslang

Het was zonnig maar koud, toen we zaterdag 13 april broeihopen voor ringslangen maakten in het Diemerbos. Het was heerlijk weer om hard te werken met hooivorken en kruiwagen, maar door de kou lieten de ringslangen zich niet zien. Zodra het warmer wordt zullen ze uit hun schilplaats komen en eerst eens aansterken en een partner zoeken. In de zomer kunnen de vrouwen-ringslang dan in de broeihopen hun eieren gaan leggen.

werk aan de broeihopen door vrijwilligers en boswachters

De broeihopen liggen verspreid over het Diemerbos, zodat de ringslangen die in het talud van snelwegen en spoorweg overwinteren, vrij snel een geschikte broeihoop vinden.

de drie broeihopen in het Diemerbos

Een broeihoop maken we van paardenmest met stro, houtsnippers en maaisel. Het is een soort super composthoop. Door het composteren ontstaat er broeiwarmte. De ringslangen weten dit feilloos te vinden en laten hun eieren door de broeiwarmte uitbroeden. Ook gewone composthopen worden wel door ringslangen gebruikt, zoals de tuinders in Driemond regelmatig merken. Omdat in het Diemerbos geen composthopen of mesthopen van boerderijen meer aanwezig zijn, helpen we de ringslangen door broeihopen aan te leggen. Vanuit het Diemerbos kunnen ringslangen verder trekken naar de Diemerzeedijk en Waterland.

broeihoop afdekken met gemaaid riet met onze bouwmeester Pieter de Wijer

De broeihoop dekken we af met gemaaid riet. Dat is tegen het uitdrogen en ook geeft het dekking aan ringslangen die in de broeihoop willen kruipen. Ringslangen in het open veld zijn een gemakkelijke prooi voor roofvogels.
Op de landelijke natuurwerkdag zaterdag 2 november gaan we onderzoeken hoeveel eieren zijn gelegd.
De boswachters van Staatsbosbeheer zorgden voor het materiaal en gereedschap. Pieter de Wijer was de bouwmeester van de broeihopen. 

Broeihopen voor ringslangen maken op 13 april

De ringslangen van het Diemerbos rekenen weer op ons! Ieder voorjaar maken vrijwilligers broeihopen waar ringslangen hun eieren in leggen die door de broeiwarmte worden uitgebroed. Met hooivorken en kruiwagen werpen we drie hopen op verspreid over het Diemerbos. Onder leiding van de boswachter en van ringslangdeskundige Pieter de Wijer.

Wil je meehelpen en meer leren over het leven van de ringslang? We kunnen nog hulp gebruiken!

Aanmelden: ivndiemen@gmail.com (er kunnen 15 mensen meedoen, kinderen vanaf ca 8 jaar)
Datum: zaterdag 13 april, om 10 uur tot ca. 13 uur.
Plaats: hoofdingang Diemerbos bij de parkeerplaats aan de Muiderstraatweg, om 10 uur.
Meenemen: laarzen aan, kleding die vies mag worden. Kom graag op de fiets om van de ene broeihoop naar de andere te fietsen.

Met een beetje geluk vinden we misschien een ringslang die vanuit de winterslaapplek onderweg is naar een zonnig plekje in het Diemerbos.

De ringslang is een echte soort van het natte veenweidegebied. In het voorjaar komen de slangen uit hun winterslaap die ze vaak houden in een oud muizenhol in het talud van de spoordijk of snelweg. In de zomer leggen ze hun eieren op een warme plek met broeiwarmte, liefst langs het water, zoals de door ons aangelegde broeihopen.

Voorjaar in de tuin

Toen ik vorige week aan kwam fietsen bij de IVN-natuurtuin hoorde ik mijn eerste tjiftjaf, de voorjaarsbode! Vinken deden de vinkenslag. Deze week zagen we een dikke hommel(koningin), bijen en zweefvliegen. Want ook de planten hadden het voorjaar in de kop: de sleedoorn staat nu prachtig in bloei en de dotters langs de poel ook.

Sleedoorn

Dotterbloemen

En van Longkruid heb je nooit genoeg, belangrijk voor vroege hommels.

Longkruid

In het gras bloeien de helder blauwe bloemen van de Ereprijs. Gewenst 'onkruid' dat lekker mag blijven staan.

Ereprijs

We keken met genoegen naar onze paden voorzien van een dikke laag nieuwe snippers bij NLdoet.

Eerste Diemer Tiny Forest

Op 22 maart is een begin gemaakt met de aanleg van het eerste Kleine Bosje of Tiny Forest in Diemen, achter de Rode Kruislaan. Een Tiny Forest is een dichtbegroeid, inheems bos ter grootte van een tennisbaan. Het wordt met kinderen aangelegd en onderhouden. Meer info IVN Tiny Forest.

De eerste boom geplant met wethouder Jorrit Nuijens

Kinderen van basisschool De nieuwe Kring hebben samen met Bas van Mil en groen-collega's van de gemeente Diemen, wethouder Jorrit Nuijens en IVN-er Cathy Wiersema de bomen geplant.

Vandaag gingen de eerste bomen de grond in, ongeveer 10% van het uiteindelijke aantal bomen. De rest van de bomen wordt in het najaar geplant.

Bas van Mil en IVN-er Cathy Wiersema met peuters van De Toversteen

De peuters van De Toversteen kwamen met de laatste bomen helpen. Er staat nu een klein rond bosje als begin van het eerste Diemer Tiny Forest. Er komt ook een plek voor buitenlessen. De kinderen kunnen zien hoe het gaat groeien en welke dieren er gaan leven.
Diemenaren die actief willen worden bij het Tiny Forest, meld je aan bij ivndiemen@gmail.com

Diemer Nieuws over Tiny Forest 

NLdoet in de IVN-natuurtuin

Zaterdag 16 maart hadden we een geslaagde NLdoet werkdag in de IVN-natuurtuin. De paden onkruidvrij maken en ophogen met drie kuub houtsnippers. We dachten een hele ochtend nodig te hebben...

Een aantal vrijwilligers ging de paden onkruidvrij maken en de snippers aanharken. De deelnemers van het Diemense uitzendbureau Wiver wisten wel raad met de drie kuub snippers en de kruiwagens. Wat gingen die mannen snel! Een wedstrijd kruiwagen rennen, leek het wel.

Het resultaat is geweldig, de paden hebben een dikke laag snippers gekregen. En dat in een halve ochtend.

de mannen van Wiver

We hadden dus mooi tijd om daarna koffie en warme choco te drinken met alle deelnemers.

Dank aan alle vrijwilligers!

Start van seizoen 2019

Het is half februari en de natuur wordt wakker. Wij ook! We hebben wat mooie activiteiten op de rol staan voor 2019.

• Het eerste IVN Tiny Forest in Diemen, of Eerste Diemense Bossie,  gaat er misschien al dit voorjaar komen. Dan zal het op boomplantdag met een buitenschoolse opvang worden aangeplant. Een Tiny Forest is een dichtbegroeid, inheems bos ter grootte van een tennisbaan. Meer info Tiny Forest.

• Zaterdag 16 maart NL Doet in IVN-tuin van 9.30 tot 13 uur. De paden in de natuurtuin van de natuurwerkgroep Diemen van IVN hebben onderhoud nodig. We gaan ze vrij maken van onkruid en met de kruiwagen een nieuwe laag houtsnippers aanbrengen. Een gezellige klus om met een groep te doen. Aanmelden: https://www.nldoet.nl/klus/de-paden-op-de-natuurtuin

• Zaterdag 13 april broeihopen Diemerbos aanleggen, van 10 uur tot ca. 13 uur. Met hooivorken en kruiwagen werpen we drie hopen op, verspreid over het Diemerbos. In de drie broeihopen kunnen ringslangen hun eieren leggen, die door broeiwarmte worden uitgebroed. Aanmelden: ivndiemen@gmail.com

• Libellen en andere insecten, door ervaren natuurdocent Ronald Rave. Donderdagavond 13 juni lezing en excursie op zondag 16 juni. Meer info volgt. 

• Zaterdag 2 november landelijke natuurwerkdag in het Diemerbos. Onderdeel van de natuurwerkdag is het onderzoeken van de broeihopen op uitgekomen eieren van de ringslangen.

De vaste activiteiten beginnen ook weer. De tuingroep is weer gestart in de IVN-natuurtuin. En de inventarisatie van broedvogels in het Diemerbos start in maart. De vogelaars starten dan weer een uur voor zonsopgang.

Bij bijna alle activiteiten kunnen we extra hulp gebruiken. Als deelnemer, maar ook als je mee wilt organiseren of eigen ideeën wilt uitvoeren. Neem gerust contact op via ivndiemen@gmail.com.

Tuinseizoen geopend

De Gele kornoelje staat alweer te bloeien, dus het tuinseizoen is weer begonnen.

De bolletjes komen boven de aarde. 

Het gras laat zich nog makkelijk uit de bloemperken trekken. En het het was prima weer om kruiwagens met aarde naar de tuin te kruien, om de ingezakte heuvel op te hogen.
Op zaterdag 16 maart gaan we met NL Doet de paden met snippers ophogen. Aanmelden: https://www.nldoet.nl/klus/de-paden-op-de-natuurtuin

Huismus meest getelde vogel in Diemen

Ruim 100 Diemenaren deden mee aan de tuinvogeltelling van januari 2019. In mijn tuin in Diemen-Noord zie ik bijna geen huismussen meer en veel meer vinken dan vroeger. Toch staat dit jaar zowel landelijk als in Diemen de huismus op kop. In Diemen zijn naar verhouding meer spreeuwen en halsbandparkieten gezien, terwijl de merel juist minder gezien is.

Per buurt / postcodegebied zijn er wel opvallende verschillen: in Diemen-Zuid (1112) en deel van Diemen-Noord met postcode 1113 staat de koolmees op 1.

klik op de afbeelding om te vergroten

De resultaten geven een globaal beeld, ze zijn niet gecorrigeerd voor aantal deelnemers en andere factoren.

NL Doet in de IVN-natuurtuin

De paden in de IVN-natuurtuin hebben dringend onderhoud nodig. Daarom doen we een oproep via NL Doet voor hulp bij het kruien van nieuwe houtsnippers op de paden.
Zaterdagmorgen 16 maart van 9.30 tot ca. 13 uur.
Kom gezellig helpen, wij zorgen voor koffie met koek.
Aanmelden: https://www.nldoet.nl/klus/de-paden-op-de-natuurtuin

Midwinter watervogels

In het weekend van 12 en 13 januari moest het weer gebeuren: de midwinter watervogeltelling in heel Nederland en voor ons op de Diem. Daar loop je dan in wind en soms regen. De plastic beschermhoes om de tellijst klappert onhandig, je glibbert door de modder van het dijkje van de Tweede Diem. Waarom we dit doen? Om na afloop tevreden te zijn dat we weer een bijdrage hebben geleverd om de stand van de watervogels te inventariseren.

In eerste instantie leek het leeg op het water. Veel vogels hadden waarschijnlijk ergens de luwte opgezocht. Er waren vooral groepen meerkoeten en kuifeenden. Al waren het er minder dan andere jaren.

Hier op de Korte Diem bijv. zitten toch nog ca. 25 meerkoeten. In totaal op de 1e tot en met 3e Diem scoorden we 158 meerkoeten, 49 kuifeenden en 31 wilde eenden. Met wat ganzen en aalscholvers maakte dat 258 vogels van 10 soorten. De complete uitslag staat op de pagina Vogels.