IVN Diemen Natuurwerkgroep: Vogels

Volgen wat vogelaars zien in Diemen? Bekijk Diemen op waarneming.nl en kies 'Vogels'

Broedvogel Monitoring Project (BMP) 2023

De vogeltellers liepen weer hun rondes in het plot van 1 km2 in het Diemerbos.

Hier staan de resultaten: Broedvogels Diemerbos 1999-2023

De nachtegalen, blauwborsten, goudvinken en appelvinken broeden nog steeds in het Diemerbos. Dat zijn mooie resultaten. De ijsvogel broedt er echter nog steeds niet.
Ook mooi om te melden is het recente succesvolle broedpaar van de zeearend bij de Baai van Ballast (Maxis).

Juist in ons telgebied van het Diemerbos zijn windturbines gepland. De termijn om een zienswijze (MER) in te dienen is aangebroken. Zie ook de website van gemeente Diemen/RES.

Ook het komende voorjaar 2024 gaan de broedvogeltellers weer vroeg uit de veren voor de 25e telling. Dat is wel bijzonder toch? Vooral hun oren zijn tijdens het inventariseren gespitst op het herkennen van de zang van de broedvogels.

Goudvink, foto Frans Alst

Een impressie van zo'n ochtend, een uur voor zonsopgang, door Lodewijk:

Het was een prachtige zonnige ochtend. Vandaag samen met Cathy geteld. Was voor mij de eerste telling met Cathy en omdat het haar 25-ste seizoen is trakteerde ze op lekkere koekjes. Op de weg naar het plot hoorde Cathy 2 Nachtegalen, ik in het noordelijke deel van het Diemerbos één, in het plot geen Nachtegaal gehoord. De twee Blauwborsten, Appelvink en Goudvinken waren weer te horen. Verder nog leuk was de Purperreiger die in het riet zat te rusten.

Broedvogel Monitoring Project (BMP) 2022: havik, snor en 9 nachtegalen!

De resultaten van het 'plot' van 1km2 in het Diemerbos ten oosten van de A9 zijn bekend: zie Broedvogels Diemerbos 1999-2022.

Het was een goed vogeljaar met 373 territoria en 45 soorten, dat is boven het gemiddelde.

Nieuw record van 9 nachtegalen in het Diemerbos
De havik heeft gebroed in het onderzoeksgebied
De snor is ook een nieuwkomer
Het aantal Cetti's zangers steeg van 2 naar 5
Het aantal merels daalt langzaam van 23 in 2017 naar 13 nu

Broedvogel Monitoring Project (BMP) 2021: 7 nachtegalen!

De rondes in het 'plot' (1 km2) in het Diemerbos ten oosten van de A9 zijn weer gelopen. Zie de resultaten in Broedvogels Diemerbos 1999-2021

Coördinator Frank van Groen noemde als bijzonderheden:

In het totaal zijn we uitgekomen op 341 territoria (gemiddeld) en 45 soorten (bovengemiddeld).
Vermeldenswaard zijn

Nachtegaal, record met 7, was 4
Roodborsttapuit (2e maal sinds 2016)
Cetti’s zanger, nieuwe soort, binnengekomen met 2 territoria
Kleine karekiet, record met 14, vorig jaar 11 was ook al record
Grauwe vliegenvanger (2e maal sinds 2017)

Hieronder wat impressies van een ronde in het Diemerbos:

23 mei Marisa en Lodewijk

Een invasie van bosrietzangers. Maar liefst 5 zingend in het plot. Ook spotvogels waren gearriveerd, we telden er 4. Verder 2 braamsluipers, 2 Cetti’s en toch nog steeds 5 nachtegalen, terwijl die volgens mij alweer wat minder zingen.

We zagen een koekoek vliegen terwijl er tegelijkertijd eentje iets verderop zong.

De bijzonderste waarneming was net buiten het plot…. namelijk een zingende wielewaal.

7 mei Petra en Frans

Leuke waarnemingen o.a. de braamsluiper, goudvink, veel nachtegalen, buizerdpaar, twee blauwborsten, puttertjes, tuinfluiters en als kers op de taart een purperreiger, die opvloog vanaf de waterkant in de buurt van het bruggetje.

De kneu met nestmateriaal, die Frans gister had gezien, hield zich vandaag helaas gedeisd en ook de Cettiszangers hielden hun snaveltje. Onlangs had ik trouwens ook zo 'n Cettisbeest gehoord vanaf de Stammerdijk, in het Diemer bos net aan de Diemer kant van de A9. Eindelijk zijn ze begonnen "ons bos" te koloniseren, kennelijk, nu maar hopen dat er wat van blijft. De nachtegalen doen het in elk geval goed.

Kneu in Diemerbos - foto Frans Alst

Broedvogel Monitoring Project (BMP) 2020
Vanaf eind maart zijn de BMP-rondes in het 'plot' (1 km2) weer gelopen, het 22e jaar! Gelukkig kon dit doorgaan in coronatijden, met een beperkte groep vogelkenners die om de beurt de route lopen.
Coördinator Frank van Groen meldde: met in het totaal 382 vastgestelde territoria is 2020 het vogelrijkste jaar tot nu toe. Het aantal vastgestelde soorten is met 45 even hoog als vorig jaar.
Zie hier de Broedvogeltelling Diemerbos 1999-2020

Nieuwe soort was de dodaars met 1 territorium. Hoog scoorden soepeend (6), grote bonte specht (4), winterkoning (44, eenmaal eerder 45), nachtegaal (4, net als in 2019), blauwborst (3), kleine karekiet (11), braamsluiper (4), grasmus (21), tjiftjaf (37), pimpelmees (11) en kneu (2). Dit alles dus in 1 km2 in het Diemerbos.

Soorten van de Rode Lijst die kwetsbaar (KW) of gevoelig (GE) zijn

Koekoek (KW) 2 territoria
Nachtegaal (KW) 4 territoria
Spotvogel (GE) 4 territoria
Matkop (GE) 1 territorium
Kneu (GE) 2 territoria

Koekoek in het Diemerbos (foto Ruud Wolterman)

Midwintertelling watervogels op de Diem 2020

Op zaterdag 18 januari telden we 429 watervogels van 14 soorten op de 1e, 2e en 3e Diem, voor de jaarlijkse midwinter watervogeltelling van SOVON.

Meerkoet 173
Kuifeend 142
Wilde eend 85
Zilvermeeuw 7
Aalscholver 6
Fuut 4
Soepeend 3
Knobbelzwaan 2
Kokmeeuw 2
Grauwe gans 1
Nijlgans 1
Krooneend 1
Dodaars 1
Waterhoen 1

Na het magere resultaat van vorig jaar, zitten we nu weer op het gemiddelde van de afgelopen jaren. Alleen het aantal wilde eenden is hoger dan het gemiddelde, terwijl de soort in het algemeen afneemt.
De Tweede Diem is het meest soortenrijk, we telden daar 249 watervogels van 11 soorten. Daar zaten ook de meeste wilde eenden, in de luwte bij bosschages en een steiger.

Broedende vogels in 2019
Zie hier de resultaten van broedvogels Diemerbos 1999 t/m 2019
De vogelaars doen van april tot juni hun wekelijkse ronde in het 'plot' / 'kilometerhok' (1km2) in het Diemerbos, ten oosten van de A9. Nu het 21e jaar!
Opvallende zaken:

Spechten: een Groene Specht, en drie broedgevallen van de Grote Bonte Specht.
Winterkoning en Zwartkop hebben de meeste territoria, nl. 39. Daarna de Tjiftjaf met 32. Andere veel voorkomende bosvogels als Heggenmus, Roodborst, Merel en Vink tussen de 10 en 15 territoria.
In het riet heeft de Kleine Karekiet het hoogste woord met 10 territoria. De mooie blauwborst blijft aanwezig met 2 broedgevallen.

Soorten van de Rode Lijst die kwetsbaar (KW) of gevoelig (GE) zijn:

Koekoek (KW) 2 territoria
Groene specht (KW) 1 territorium
Nachtegaal (KW) 4 territoria
Spotvogel (GE) 5 territoria
Matkop (GE) 1 territorium
Kneu (GE) 1 territorium

Een impressie van een nachttelling door Lodewijk:

De volgende soorten zijn genoteerd en ingevoerd: 2 zanglijsters, 1 rietzanger, 1 nachtegaal en 1 zingende waterral. Leuk om weer eens een zingende ral te horen, meestal hoor ik alleen het speenvarken geluid. Daarnaast een roodborst, een merel, wilde eenden en grauwe ganzen gehoord maar de plaats was niet goed te bepalen en dus niet ingevoerd. Ook niet ingetekend is een blauwborst die nog tot laat bleef zingen, maar zich net buiten de plot bevond. Verder een paar vleermuizen gezien en de rugstreeppadden, groene kikkers en veenmollen lieten op verschillende plekken van zich horen. (23-4-2019)

En Marisa hoorde op de avond van 29 april naast dezelfde nachtegaal in het plot, nog veel meer nachtegalen in het Diemerbos. In totaal wel negen nachtegalen! Ze schreef erover op haar blog voor DaaromDiemen: zingende nachtegalen in Diemen.

Midwinter watervogeltelling op de Diem
Op zaterdag 12 januari 2019 telden we 258 vogels van 10 soorten op de 1e, 2e en 3e Diem. Dit voor de midwinter watervogeltelling van SOVON.

Meerkoet 158
Kuifeend 49
Wilde eend 31
Soepeend 8
Aalscholver 3
Grauwe gans 3
Knobbelzwaan 2
Kokmeeuw 2
Canadese gans1
Soepgans 1

Duidelijk minder dan de afgelopen jaren, waarschijnlijk door het slechte weer. In 2018 telden we 459 vogels van 15 soorten.

Jubileum: 20 jaar broedende vogels inventariseren!
Broedvogels Diemerbos 2018: toch wel boomvalk
De boomvalk heeft voor het 2e jaar gebroed in het Diemerbos, dit jaar net buiten het plot van 1 km2 en daarom telt hij niet mee bij de resultaten van het plot. We zijn wel blij met deze prachtige roofvogel in het Diemerbos!
Zie hier de 20 jarige broedvogelinventarisatie van 1999 t/m 2018 van de 1 km2 in het Diemerbos ten oosten van de A9.

Enkele opvallende zaken:

Winterkoning, hoge stand (45 territoria) ondanks late strenge winter
Rietzanger, laagterecord, van 9 naar 4 territoria
Spotvogel, lijkt toe te nemen na eerdere afname
Zwartkop, nieuw record met 52 territoria, ruime verdubbeling sinds recordstand van 2011 (25)
Vink, samen met 2016 hoogste stand (16 territoria)

Soorten van de Rode Lijst die Kwetsbaar (KW) of Gevoelig (GE) zijn:

Koekoek (KW) 2 territoria
Nachtegaal (KW) 1 territorium
Spotvogel (GE) 4 territoria
Matkop (GE) 2 territoria

Broedvogels in het Diemerbos 2017: de eerste boomvalk!
Bekijk de resultaten van de broedvogelinventarisatie van 1999 t/m 2017 in het kilometerhok van 1 km2 ten oosten van de A9. Boomvalk en Grauwe vliegenvanger zijn nieuwe broedvogels in het Diemerbos. De boomvalk had zijn nest in een oud kraaiennest in een hoogspanningsmast.

Spectaculair om de ouder-vogels af en aan te zien vliegen en de vliegoefening van de jongen te zien. Marisa Stoffers schreef er een mooi blog over: Jonge boomvalken klagen en klauteren.
Volgend jaar de 20e broedvogeltelling !

De vogelaars starten van april tot juni één uur voor zonsopgang hun wekelijkse ronde in het 'plot' / 'kilometerhok' (1km2) in het Diemerbos, ten oosten van de A9.

De Nachtegaal zingt weer zijn mooie lied in het Diemerbos. Duidelijk 's ochtends te horen vanaf het fiets-en ruiterpad (Cathy).

6 mei 2017 (Petra en Ann)
Leuke waarnemingen: Goudvink, Matkoppen (meteen door de zanglijster nagedaan), Nachtegalen. Koekoeken, ook het vrouwtje gehoord. En onderweg naar huis, langs de Stammerdijk een of meerdere Oeverlopers, vliegend en piepend over de vaart.

Waarnemingen
Diemer IJsbaan - belangrijk vogelgebied!
4-5-2017: 5 kievitpullen, in dit koude voorjaar zochten de pullen regelmatig de warmte op onder de vleugels van het vrouwtje Kievit. (Cathy)
30-3-2017: 4 baltsende kleine Plevieren (Marisa)
maart 2017: 3 paartjes Kievit, een Tureluur
23-1-2017: Roerdomp gezien in het riet achter de Diemer ijsbaan, bij de 1e Diem. Belangrijk rietmoeras daar! (Cathy)
Watersnippen bij de 1e Diem
Diemer Vijfhoek
23-1-2017: Baardmannetje langs het fietspad van de Diemer Vijfhoek naar de Maxis. (Cathy)

Broedvogels in het Diemerbos 2016
Bekijk de gegevens van de broedvogelinventarisatie van 1999 t/m 2016 in het kilometerhok van 1 km2 ten oosten van de A9. De stand van 371 territoria en 43 soorten is een goed gemiddelde.
Opvallende zaken van 2016: Winterkoning (50), Heggenmus (17), Zwartkop (46), Boomkruiper (7) en Vink (16) bereiken hoogste stand, Fazant bereikt laagste stand (1). Nieuwe soorten zijn Grote lijster en Kneu.

Fitis: de meest voorkomende broedvogel tussen 1999 en 2016
foto Ruud Wolterman

Impressies van het inventariseren 2016
De vogelaars starten van april tot juni één uur voor zonsopgang hun wekelijkse ronde in het 'plot' / 'kilometerhok' (1km2) in het Diemerbos, ten oosten van de A9.
21 mei (Lodewijk en Ruud)
Het aantal zingende winterkoninkjes, fitissen, zwartkoppen en tjiftjaffen was wat lager dan bij de vorige bezoeken, de piek is blijkbaar al geweest. De kneu (man) hebben we wel even kort gezien, niet horen zingen. Eén van de eerste vogels die we afstreepten was de spotvogel die uitgebreid zong. Verder 5 bosrietzangers gehoord. Ook leuk was een boomklever die even binnen het plot zong, even later zong hij vanuit een boom lang het Amsterdam Rijn kanaal net buiten het plot.
7 mei (Petra en Ann)
Voor we in ons telgebied waren aangeland een zingende blauwborst, langs het fietspad vanaf de Stammerdijk. Helaas geen ijsvogel gezien of gehoord, wel een witte kwik bij de plas. En een spotvogel in het bosje achter het hek. In het rietgebied een zingende kneu en nabij de A9 de nachtegaal. Nabij het havik-territorium een zanglijster die mij danig in verwarring bracht, terwijl hij beurtelings de havik en een auto-alarm nadeed. Buiten het plot, maar toch leuk, nog steeds familie ooievaar op het nest.
24 april (Onno en Cathy)

Hoogtepunten: ijsvogel over de plas scherend, blauwborst zingend op de vertrouwde plek, roepende havik, kneu’n, de eerste koekoek, nachtegaal en kleine karekiet. En net als bij Petra en Lodewijk een fraai zingende goudvink. Wat overvliegende en pleisterende lepelaars.

Lepelaars in Diemerbos 24-4-2016 (foto Onno Wildschut)

17 april 2016 (Petra en Lodewijk)
Langs het fietspad van de Stammerdijk naar de picknickbank hoorden we gelijk een blauwborst zingen, weliswaar buiten het plot, maar een leuk begin. Verder zaten er twee ooievaars op het kunstnest ten zuidwesten van de plot!

De zwartkop was weer de recordhouder met 46 individuen! Verder op twee plekken een goudvink gehoord, de blauwborst, kneu en de havik lieten zich ook weer zien en van zich horen.

De eerste sprinkhaanzangers waren weer gearriveerd. Imitators als de zwartkop en een rietzanger, die natuurgetrouw een pimpelmees nadeed, zijn ontmaskerd. Op het grote water zwom familie gans met 4 kleine pullen. Bij de ijsvogelwand is het nog rustig.....
10 april 2016 (Ruud en Petra)
Twee grote bonte spechten, beide roffelend en ook gezien. Matkop en blauwborst gehoord en een roepende goudvink en keep. Waarschijnlijk een kekkerende sperwer gehoord.

Blauwborst (foto Ruud Wolterman)

Vogels Diemerbos 2015
Bekijk de gegevens van de broedvogelinventarisatie vanaf 1999 t/m 2015. In 2015 was de stand totaal 379 territoria van 45 soorten, beduidend hoger dan eerdere jaren.
Het plas-dras gebiedje dat winter 2014 is aangelegd in de weilanden bij de Gaaspermolen heeft meteen een leuke nieuwe soort opgeleverd: een kleine plevier, dat is een pioniersoort die broedt op kale grond. De kievit houdt ook van kale grond, dus die staat na jaren afwezigheid ook weer op de lijst van broedvogels.
Daarnaast neemt het aantal bosvogels nog altijd toe. Het aantal groenlingen is een record. Ook de bosuil staat weer op de lijst van broedvogels.
Nu hopen dat de nieuwe ijsvogelwand in het Diemerbos volgend jaar een broedpaar ijsvogels oplevert. De zachte winter belooft in ieder geval veel ijsvogels in het voorjaar!
Bijzondere waarnemingen van 2015 zijn een witgatje (geen broedgeval) en de kleine plevier.

Een impressie van een ochtend inventariseren in 2015
"Om 4:45 de Stammerdijk af, het fietspad op ter hoogte van de Gaaspermolen, bij het bruggetje was het gelijk raak: een zingende blauwborst en een foeragerende lepelaar. Hoewel buiten het plot een mooi begin.
Binnen het plot, naast het gebruikelijke spul een zingende blauwborst gezien en een waterral gehoord. Vanuit een boomtop een opgeschrikte fazant zien wegvliegen, ik wist niet dat ze zo hoog konden zitten."

Een impressie van een ochtend inventariseren in 2013
Nabij de A9, links boven op de kaart, vloog een onvolwassen havik weg. Bosrietzangers rijk vertegenwoordigd en hebben ons flink in verwarring gebracht. Natuurgetrouwe grauwe gors, bleek zo 'n grapjas te zijn. Ook in het rietgedeelte zat er een top imitator bij: visdief, koolmees, merel etc., alles passeerde de revue. Ook verder zat het riet behoorlijk vol. Als klapper op de vuurpijl, zij het redelijk in het begin, een porseleinhoen, die langdurig zijn "wiet" ten gehore bracht.
Zie porseleinhoen met geluid. Het porseleinhoen is een echte moerasvogel en was een zeldzame broedvogel in 2013 (niet in 2014 en 2015 gesignaleerd)

Foto's van vogels in het Diemerbos (copyright Ruud Wolterman)