Ringslang leeft lekker in Diemerbos

Op landelijke natuurwerkdag hebben we de drie broeihopen voor ringslangen weer onderzocht op uitgekomen eieren.

De stand van de ringslang in het Diemerbos blijft opvallend stabiel, voor het derde jaar op rij zijn er iets meer dan 2000 uitgekomen eieren gevonden en er zijn dus zo veel jonge ringslangen op pad gegaan in het Diemerbos.

In een van de broeihopen vonden we nog een jonge ringslang. Deze is uitgezet op een goede overwinteringsplaats, hoog en droog. Omdat de jonge ringslangen zo klein zijn, zijn ze een gewilde prooi en zal niet meer dan 10% overleven. We hoeven dus niet bang te zijn voor een ringslangenplaag. Het geeft wel aan dat het Diemerbos een goed leefgebied voor de ringslang is met voldoende prooien, allerlei waterdieren zoals kikkers.

We vonden ook een volwassen ringslang, die zich dood hield zoals ze vaker doen als ze gevaar voelen. Ook deze is weer veilig uitgezet naar een overwinteringsplaats.

Ondertussen hebben andere vrijwilligers gemaaid riet weggeharkt, zodat de rietvelden bij de afgeknotte molen intact blijven. Dit draagt ook bij aan een goed leefgebied voor de ringslang.

Joekel

Als de tuiniers zijn vertrokken uit de IVN-tuin en de rust weerkeert, kun je als je geluk hebt soms een ringslang in de poel zien zwemmen of liggen zonnen langs de oever.
Insectendeskundige Jikke Veltman was in onze tuin insecten aan het inventariseren toen ze een joekel van een ringslang in de poel zag zwemmen. "Ik telde wel 20 kikkers in de vijver, dus dat beest wordt daar slapende groot." We denken dat hij minstens 1 meter was, misschien iets meer.

Waarneming.nl 2017-08-16 Diemen - Spoorzicht © Jikke Veltman

Er leven inderdaad nogal wat kikkers bij de poel, als je er langs loopt hoor je plons-plons.

 

En dan is het een zoekplaatje om ze te ontdekken tussen de waterplanten.

Maar soms zitten ze open-en-bloot te poseren voor een foto, zoals deze twee.
En ook hier geldt: Eten en gegeten worden, kikkers jagen ook op prooien. Wikipedia: "kikkers leven van ongewervelden, meestal insecten en de larven, wormen, spinnen en (naakt)slakken. In principe pakken kikkers alles wat ze kunnen overmeesteren, dit heeft te maken met hun slechte gezichtsvermogen en het feit dat ze in een reflex toehappen. Alles wat een mogelijke prooi is wordt met de relatief brede bek opgeslokt."
De insecten-waarnemingen van Jikke varieerden van Andoornschildwants tot Zeggendoorntje, kortom volop leven in de IVN-tuin!

Nieuwe tuinwonderen

De IVN-tuin staat er weer prachtig bij, als je niet al te nauwkeurig kijkt wat er in en buiten de perken groeit. In deze vochtig-warme zomer groeit alles als kool, terwijl er altijd wel een paar tuiniers op vakantie zijn.

Veel Kattenstaart langs de greppel en langs de poel, Wilde marjolein, een hoge Koningskaars en nog veel meer!

Een Klein koolwitje speelde kiekeboe met me achter de Vlinderstruik.

Dankzij insectendeskundige Jikke Veltman ontdekten we de cocon van een wespenspin. Wikipedia: "Een cocon bevat honderden eitjes en wordt door het vrouwtje bewaakt tot ze sterft. Ongeveer een maand nadat de cocon is gesponnen komen de jonge spinnetjes uit het ei, maar verlaten de cocon pas in maart van het volgende jaar." Het mannetje is dan meestal al opgegeten.

En zij zag ook een dode sprinkhaan aangetast door een schimmel. Hij leek nog te poseren!

Gelukkig waren er ook nog levende exemplaren.

Tuinplannen en compost

Heerlijk, deze tijd van het jaar! Ondanks de kou eerder dit voorjaar komt er van alles op en de tuin heeft die frisgroene uitstraling die je alleen in het voorjaar ziet. De vogels vliegen af en aan met de luizen uit de roos om hun eerste jongen te voeden. Dikke hommels, bijen en vlinders weten de bloesem van de fruitbomen en -struiken te vinden.
Ook ik heb voorjaar in mijn hoofd en ben bezig met het plaatsen van een nieuwe pergola en het verplanten van een aantal struiken en andere planten. Die krijgen op hun nieuwe plek een flinke portie eigengemaakte compost. Ik moet bekennen dat zo iets simpels als die prachtige zwarte aarde die uit mijn eigen compostton komt, mij iedere keer weer blij maakt!

Een paar jaar geleden heb ik een simpele grijze kunststof compostton achter in mijn tuin gezet. Grijs valt minder op dan het felle groen dat je soms ziet. Ook zijn er prachtige houten exemplaren te koop, maar die zijn een stuk duurder. Er zijn veel sites met hoe je zo’n ton moet vullen en behandelen en er zijn ook compostversnellers te koop, maar ik maak het mezelf niet te moeilijk. Als je gevarieerd eet, heb je ook gevarieerd afval en samen met het tuinafval komt er uiteindelijk losse voedzame “aarde” uit de ton. Let wel op de dingen die er wel en niet in mogen, zoals bijvoorbeeld gekookt eten en vlees.

Keukenbakje voor de compostton

Het hebben van een compostton geeft je niet alleen goede gratis compost voor je tuin, het vermindert ook je afval. Dus misschien kun je dan met een kleinere rolcontainer toe, waardoor de plek die compostton en container innemen in de tuin hetzelfde blijft.

Compostton in een verborgen hoekje

Ik hoop dat ik je op een nuttig en leuk idee heb gebracht als je toch al voorjaarskriebels en tuinplannen hebt!
Heb je hierover of over andere tuinzaken vragen, mail ons dan gerust op ivndiemen@gmail.com
O ja, nog een belangrijk punt: het afval in de ton vergaat via luchtstromen door de ton. Het is niet nat en daarom is er ook geen rottingsproces. De ton stinkt dus niet en trekt ook geen nare vliegen of wespen aan.
Veel tuinplezier!
Sophia, tuinadviseur IVN

Look-zonder-look en andere tuinwonderen

In de IVN-tuin is de Look-zonder-look weer spontaan opgekomen. Rare naam? De plant ruikt naar knoflook, maar is familie van de kruisbloemigen en niet van de lookfamilie. Sommigen zullen deze plant als onkruid zien, anderen als eetbare plant met knoflooksmaak, maar wij koesteren het als belangrijke plant voor het Oranjetipje.

De vlinder Oranjetipje drinkt graag de nectar van deze plant en legt er ook haar eitje in. Het is dus haar nectarplant én waardplant. Als je uit het wild gaat eten is altijd al het advies om van iedere soort iets te laten staan. Voor deze plant geldt dat zeker, want het Oranjetipje is kieskeurig en kiest vooral Pinksterbloem of Look-zonder-look.

Onze Iep wordt mooi groen. Het lijken jonge blaadjes aan de boom, maar het zijn zaadjes. Na het wegdwarrelen van de zaadjes komen de bladeren pas.

De zaadjes zie je al zitten in wat blaadjes lijken. Als ze wegdwarrelen van de Iepen langs de Amsterdamse grachten valt er 'lentesneeuw'.

In de poel van de IVN-tuin bloeien nu de waterviolieren, altijd weer verrassend als vanuit de veervormige bladeren onder water de bloemstengel omhoog komt.

 De wondere wereld der natuur.

Gespreid bedje voor de ringslang

Op een mooie zaterdag hebben we lekker gewerkt in het Diemerbos voor dat bijzondere dier dat zich hier thuis voelt: de ringslang. De boswachters zorgden voor gereedschap en materiaal, en ringslang-onderzoeker Pieter de Wijer coachte ons bij het maken van drie broeihopen voor ringslangen. Hierin leggen ringslangen hun eieren.
Paardenmest van de manege, vermengd met stro, zorgt voor hoge temperaturen in de broeihoop. Wat stammetjes erop, die openingen bieden voor de slangen om erin te kruipen. Daarop houtsnippers en maaisel. Afdekken met riet, zodat het minder uitdroogt in de zon. En dan heb je een goede broeihoop.

activiteit voor jong en oud

De ringslangen zijn nu uit hun winterslaap gekomen, die ze vaak houden in een muizenholletje in de spoordijk of het talud van de snelweg. Vanaf mei tot juli zoeken de vrouwtjes-ringslangen een warme broeiende composthoop of een aangelegde broeihoop om hun eieren af te zetten. Vanaf augustus/september komen de eieren uit en verlaten de jonge ringslangen hun geboorteplek. In november, op de landelijke natuurwerkdag 4 november, gaan we weer kijken hoeveel eieren er zijn gelegd.

niet bang voor wat paardenvijgen

Het Diemerbos is een belangrijk en succesvol gebied voor de ringslang, lees meer in dit blog.

8 april: natuurwerkdag ringslangen

Help de ringslang met 'slangennesten'
Op zaterdag 8 april gaan vrijwilligers de drie broeihopen in het Diemerbos weer aanleggen. Zodat de ringslangen daar in het begin van de zomer hun eieren weer in kunnen leggen, die door de broeiwarmte worden uitgebroed. Vorig jaar hadden kinderen een mooie omschrijving bedacht: we maken 'slangennesten'.

Tekening die IVN-er Mirjam Niemans maakte voor de kinderen

Voor een indruk, zie het verslag van vorig jaar. Meer informatie over de ringslang in het Diemerbos.
Er zijn ongeveer 15 vrijwilligers nodig. Kinderen vanaf ca. 7 jaar kunnen meedoen onder leiding van hun ouders. De boswachter en IVN-Diemen zorgen voor gereedschap.
Tijd: zaterdag 8 april 10.00 uur, tot ca. 13 à 14 uur
Startplaats: wordt nog bekend gemaakt
Aanmelden t/m 6 april: ivndiemen@gmail.com
Meer info na aanmelden

4 april: Botanische revolutie

Lezing in de reeks Natuur in je buurt in de Openbare Bibliotheek Diemen: boekbespreking van Botanische revolutie van Norbert Peeters, door Arend Wakker
Het nieuwste boek van Norbert Peeters Botanische revolutie beschrijft de vele plantexperimenten van Charles Darwin en zijn zoon. Darwin probeerde met deze experimenten het systeem achter de evolutie te ontdekken, waarom en hoe soorten veranderen.
In de lezing volgen we een aantal van Darwins experimenten en wat hij daar zoal over opmerkte. Experimenten waar we ook nu nog enthousiast van worden, net als Darwin in zijn tijd.

De lezing begint om 14:00 uur en duurt tot ongeveer 15:30 uur.

Locatie: Openbare bibliotheek Diemen, Wilhelminaplantsoen 126.
Tijd: dinsdag 4 april 14.00 uur
Kosten: vrijwillige bijdrage
Meer informatie bij IVN Amsterdam over de boekbespreking op 4 april

21 maart: Biodiversiteit in de wereld, in Diemen en in je tuin

In de lezingenreeks Natuur-in-je-buurt op 21 maart 'Biodiversiteit in de wereld, in Diemen en in je tuin' door Arend Wakker, in de Openbare bibliotheek Diemen.
Biodiversiteit is een moderne term voor de grote variatie in soorten en landschappen die we in de natuur aantreffen. De biodiversiteit in de wereld wordt helaas kleiner.
Je krijgt vanmiddag wonderlijke verhalen te horen waarom en hoe planten bedreigd worden en zich soms toch weer weten te redden. Tenslotte bekijken we hoe het staat met de natuur in Nederland en in Diemen. Wat kunnen we doen in de straat en in onze eigen tuin?

De lezing begint om 14:00 uur en duurt ongeveer een uur. Na een theepauze neemt de docent ons mee voor een wandeling in de buurt tot ongeveer 16:00 uur.
Plaats: Openbare bibliotheek Diemen, Wilhelminaplantsoen 126.
Tijd: dinsdag 21 maart, 14.00 uur
Kosten: vrijwillige bijdrage
Meer informatie bij IVN Amsterdam

Vervolg
Dinsdag 4 april, boekbespreking Botanische revolutie van Norbert Peeters, door Arend Wakker.

Meer informatie bij IVN Amsterdam over de boekbespreking op 4 april

Winterbloeiers in je buurt

De deelnemers aan de Natuur-in-je-buurt middag in de Openbare Bibliotheek Diemen zijn na de lezing op plantenjacht gegaan met de zoekkaart Winterbloeiers, beschikbaar gesteld door Floron.

Als je goed zoekt vind je nog verrassend veel wilde planten, waarvan vele het hele jaar door, ook in de winter, bloeien.

Paarse dovenetel en Herderstasje in bloei

Soppen en slepen

De Diemebos-vrijwilligersgroep heeft weer een zware klus geklaard. Van de rietvelden achter de Stammermolen, de afgeknotte molen aan de Stammerdijk, hebben we het gemaaide riet afgevoerd. In februari hebben we ook zo'n klus gedaan in een ander deel van het bos. Toen was alles stijf bevroren, terwijl het nu heel drassig was. We hadden dan ook orders gekregen laarzen aan te doen en dat bleek echt nodig. Ook was het gemaaide riet nat en daardoor extra zwaar. Een stevige klus die we toch in een middag geklaard hebben.

afvoeren van het riet

zo drassig was het veld

Door afvoeren van het maaisel zorgen we dat de grond niet te veel verrijkt. Op armere gronden groeit het riet beter en komt ook meer diversiteit aan planten. Het riet hebben we afgevoerd naar een bosgedeelte, bos kan wel rijkere grond gebruiken. Zo zorgen we ook voor diversiteit.

deze berg riet is nog veel groter geworden

Gelukkig hadden we hulp van iemand met ervaring in het hooien, hij heeft er een prachtige hoge riet-hooiberg van gemaakt. Een deel van dit riet kunnen we gebruiken als we in april weer broeihopen voor ringslangen gaan maken.

28 februari Natuur in je buurt: winterbloeiers

Natuur in je buurt, lezingen van IVN in de Openbare Bibliotheek Diemen.
Dinsdag 28 februari 14u. : winterbloeiers in de straat en in de tuin, door Gert Snoei
De winter is fleuriger en kleuriger dan je denkt, ga mee naar buiten en ... geniet van de winterbloeiende planten. Zijn die er dan? Wat te denken van Madelief, Paardenbloem, Herderstas, Muur en Veldkers! Allemaal te vinden op straat, in het plantsoen of in je tuin. Met de zoekkaart Winterbloeiers van Floron op plantenjacht.

Ook in je tuin zijn doorbloeiers: Goudsbloem (foto Sophia)

Plaats: Openbare Bibliotheek Diemen, Wilhelminaplantsoen 126
Tijd: lezing van 14 uur tot ca 15 uur, na een theepauze neemt de docent ons mee voor een wandeling in de buurt tot ca 16 uur.
Kosten: vrijwillige bijdrage

Vervolg:
Dinsdag 21 maart, Biodiversiteit in de wereld, in Diemen en in je tuin (Arend Wakker)
Dinsdag 4 april, boekbespreking Norbert Peeters, Botanische revolutie (Arend Wakker)

Spreeuw op kop in Diemen

Bij de landelijke tuinvogeltelling op 28/29 januari 2017 liet Diemen een opmerkelijke uitslag zien. Terwijl landelijk de Huismus al jaren op één staat, gaat die eer in Diemen naar de Spreeuw!

Binnen Diemen zijn er nog wel verschillen. In Diemen-Zuid met postcode 1112 staat de Koolmees op één, in Diemen-Centrum en deel Diemen-Noord met postcode 1111 de Huismus, terwijl ook daar het aandeel spreeuwen hoog was. Samen met de spreeuwen uit postcode 1113, de Schepen- en Vlinderbuurt in Diemen-Noord, gaf dat de Spreeuw zijn koppositie. Vind de resultaten van jouw buurt in tuinvogeltelling.nl

Start vrijwilligersgroep Diemerbos

De vrijwilligersgroep Diemerbos is vrijdagmiddag 27 januari voor het eerst aan de slag gegaan. Het was ideaal weer om in het moerasdeel van het bos te werken want de grond en het water was stijf bevroren.

De boswachters hadden moeras en rietlanden gemaaid, dit maaisel hebben we afgevoerd naar bospercelen. 

Door deze verschraling komen er meer kansen voor moerasplanten en het veenmos, dat al groeit tussen het riet, krijgt zo ook weer groeikansen.

Veenmos in het riet van het Diemerbos

Het was een gezellige middag, waarbij we ons warm werkten. De sjaals konden de boom in.

Uit de vele reacties die zijn binnengekomen bij de boswachter, kunnen per keer 15 mensen meedoen. We hopen dat we uiteindelijk een enthousiaste vaste vrijwilligersgroep vormen die Staatsbosbeheer kan helpen meer beheerwerk te doen. Ook hopen we op hulp bij het maken en inventariseren van de broeihopen voor ringslangen in het Diemerbos. Zie ook het boswachtersblog over onze vliegende start.

Vrijwilligersgroep Diemerbos

Wil je lekker buiten werken? Staatsbosbeheer zoekt extra handen voor het beheer en onderhoud in het Diemerbos. Samen met onze IVN-werkgroep start ze een vrijwilligersgroep die op elke vierde vrijdagmiddag van de maand de handen uit de mouwen mag steken. Mensen hoeven geen groene vingers te hebben, extra handen zijn meer dan welkom.

De werkzaamheden zullen afwisselend zijn. De ene keer kan gewerkt worden aan onderhoud aan de paden of bijvoorbeeld herstel van wandelroutes, een andere keer kan er gesnoeid worden of een hekwerk vervangen.

We starten op vrijdagmiddag 27 januari en vervolgens werken we iedere 4e vrijdagmiddag van de maand (24 februari, 24 maart, 28 april enz.).

Aanmelden
Wie het fijn vindt om eens per maand aan te sluiten bij de vrijwilligersgroep kan zich aanmelden of meer informatie vragen via de boswachter (...)
(Ondertussen is de groep volgeboekt)

Watervogels tellen

Zaterdag 14 januari was het weer tijd voor de jaarlijkse midwinter-watervogeltelling in ons telgebied de Diem. Deze internationale midwintertelling wordt overal op hetzelfde moment uitgevoerd om de overwinterende watervogels in kaart te brengen.

Het begon goed, aan de 3e Diem zaten 24 aalscholvers op een rij hun vleugels te drogen. Het aantal kuifeenden was iets hoger dan vorig jaar, met een groep van ongeveer 100 op de 3e Diem kwam het totaal op 177. Maar we vonden het water van de 1e en 2e Diem wel erg leeg, en dit jaar waren er opmerkelijk weinig meerkoeten. Vorig jaar telden we toch nog 200, dit jaar maar 44 meerkoeten in totaal op het water van de 1e, 2e en 3e Diem. Een leuke treffer was een dodaars op de 2e Diem, daar vrolijk je van op als vogelaar.

Het aantal wilde eenden bleef laag, met 38 ongeveer gelijk aan de 30 van vorig jaar. Dit past in de landelijke trend. We zijn benieuwd naar de resultaten van de andere gebieden en naar de stand van de meerkoet.

Cadeautjes voor de luie tuinier

Er is zeker wat te zeggen voor het even geen tijd hebben voor de tuin. Zonnig herfstweer en af en toe een winterse dag maken van niet afgeknipte en niet opgeruimde planten een plaatje.

De goudsbloemen bloeien door en houden zelfs bij vorst stand. De vergeten en mislukte spruitplant (geen spruiten gegeten, want de rupsen waren me voor) doet nu dienst als stilleven in de moestuinbak.
De aardbeien gaan nooit meer rood worden, maar het blad verkleurt prachtig in de herfstzon.
De Sedum heeft een bevroren hoedje en de lampionplanten staan nog steeds vrolijk te wezen tegen de garagemuur.
De winterjasmijn is weliswaar geen verrassing, maar het vrolijke geel iedere winter voorkomt bij mij de winterdip!
Ik wens iedereen een heerlijk tuinjaar toe in 2017!
Sophia, tuinadviseur natuurlijk tuinieren
Zie ook onze tuintips

Beleef de natuur in 2017

IVN-werkgroep Diemen wenst je een goed 2017 vol natuurbelevenissen!

Je kunt 2017 meteen al goed beginnen met de aankomende activiteiten in en om Diemen:

• Winterwandeling IVN park Franckendael Amsterdam vrijdag 20 januari om 10.30  
• Tuinvogeltelling 28/29 januari: iedereen kan meedoen met de Nationale Tuinvogeltelling. Bekijk ook het handige filmpje met de spelregels.
• Wandelexcursie Diemerpolder van IVN zondag 29 januari om 13 uur. Twee IVN-gidsen laten je zien wat er in dit oeroude maar  springlevende veenweidegebiedje al, of nog steeds, te vinden is. Verrekijker meenemen als je die hebt. 
• Natuur in je buurt, lezingen in de Openbare Bibliotheek Diemen. Vervolg van de reeks lezingen van IVN op dinsdagmiddagen 28 februari, 21 maart en 4 april.